Budjetnoma loyihasiga ko‘ra, O‘zbekistonda maktab darsliklari ijarasi uchun to‘lovni qaytarish rejalashtirilmoqda (2022-yilda bekor qilingandi). 2−11-sinf o‘quvchilari uchun to‘lov har bir to‘plam uchun 80 ming so‘mni tashkil qilishi mumkin. Bu budjetga yuklamani taxminan 376 mlrd so‘mga kamaytirishi kutilmoqda.
Besh yil ichida O‘zbekistondagi barcha maktablarda hozirda Prezident maktablarida qo‘llanayotgan o‘quv dasturlari va baholash tizimini joriy etish rejalashtirilmoqda, dedi Shavkat Mirziyoyev. Joriy yilda yangi darsliklar chop etishga 920 mlrd so‘m mablag‘ yo‘naltirilgan.
O‘zbekiston maktablarida Milliy o‘quv dasturi va uning asosida yaratilgan darsliklarni joriy qilish davom ettiriladimi yoki yangi darsliklar bilan yangi dastur qabul qilinadimi? Ta’lim sohasi eksperti, kolumnist Komil Jalilov 2023-yilgi Davlat dasturi loyihasini tahlil qiladi.
Maktab darsliklari tuzuvchisi Komil Jalilov «Gazeta.uz» bilan suhbatda 1−2-sinf darsliklarini aprobatsiya qilinishiga munosabat bildirdi. «Kimdir manfaatdor bo‘lgani yoki „yangi dastur va darsliklar yaratdim“ deb „ochko“ ishlash uchungina yangilash davlat tizimining ishlamasligini ko‘rsatadi, nazarimda», — dedi u.
XTV 53,57 mln nusxa maktab darsliklari, mashqlar daftarlari va o‘quv qo‘llanmalari (2021 yilda 28,49 mln) chop etish bo‘yicha tenderlar o‘tkazdi. 22 ta bosmaxona (12 ta) bilan tuzilgan bitimlar hajmi 964 mlrd so‘m. O‘tgan yilgidek umumiy tirajning chorak qismini Kolorpak chop etadi — «Gazeta.uz» tahlili.
Yangi maktab darsliklari mualliflariga qaratilgan hujumlar qanchalik asosli? «Gazeta.uz» mualliflardan o‘zgarishlarni sodda tilda tushuntirib berishni so‘radi. Ularning ta’kidlashicha, yangi darsliklar muloqot qilish, tanqidiy fikrlash, izlanish va muammolarni hal etishni ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan.
Yangi maktab darsliklari mualliflari darsliklarning mazmun-mohiyati va sifati haqida «asossiz xabarlar» tarqalayotgani sababli prezidentga murojaat qilishdi. Unda darsliklarni ekspertizadan o‘tkazilishiga qarshi emasliklari, biroq bahoni biznes manfaatlari bo‘lganlar bermasligi kerakligini ta’kidlashdi.
XTV rahbarining birinchi o‘rinbosari Usmon Sharifxodjayev maktab darsliklarida uchrayotgan xatolarni «ta’lim sifatining aks-sadosi» deya atadi. Uning so‘zlariga ko‘ra, xatolar bugun paydo bo‘lib qolmagan, ular 5−10 yil oldingi kitoblarda ham bor. Xatolar borligi tasdiqlansa ma’sullarga chora ko‘rilishi aytildi.
«Gazeta.uz» muxbiri dunyoning turli nuqtalarida yashayotgan va farzandi o‘sha yerdagi maktabda o‘qiyotgan o‘zbekistonliklar bilan suhbatlashib, darsliklarni berish tartibi haqida so‘radi. Ularning ko‘pchiligi kitoblar bepulligi va ular o‘quvchida umrbod qolishini aytmoqda, ayrim joylarda xatto kompyutergacha beriladi.
Maktab darsliklari ijarasi endi nafaqat joriy o‘quv yili uchun, balki doimiy ravishda bepul bo‘ladi, deya aniqlik kiritdi XTV. Kelgusida darsliklarni nashr etish va ularni moliyalashtirish tartibi hukumat darajasida ko‘rib chiqiladi va parlament tomonidan tasdiqlangan davlat budjeti asosida belgilanadi.
Prezident Administratsiyasi rahbarining topshirig‘i bilan darsliklar sifatini tekshirish bo‘yicha ishchi guruhi tashkil etildi. Bundan tashqari, darsliklarni tayyorlash, nashr etish, tannarx va tarqatish tizimini tanqidiy ko‘rib chiqish rejalashtirilmoqda.
Shavkat Mirziyoyev maktab darsliklarining ijara to‘lovlari narxi keskin oshirilishi ortidan keng jamoatchilik, jumladan, ota-onalar tomonidan bildirilgan e’tirozlar fonida darsliklarni bepul ijaraga berishni tezkor yo‘lga qo‘yish yuzasidan topshiriq berdi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting